Symbol oznaczający dywizję w schemacie APP-6a używanym przez
NATO
. W tym przykładzie symbol odnosi się do
1 DPLeg
.
Dywizja - to podstawowy
związek taktyczny
różnych rodzajów
sił zbrojnych
(5-15 tys. żołnierzy) składający się zazwyczaj z
pułków
lub
brygad
różnych rodzajów wojsk (typowych dla danego rodzaju sił zbrojnych) przeznaczonych do prowadzenia walki oraz oddziałów i samodzielnych pododdziałów przeznaczonych do zabezpieczenia bojowego działań, zapewnienia zaopatrzenia materiałowego i utrzymania w gotowości bojowej sprzętu technicznego jednostek dywizyjnych.
Rozróżnia się m.in.:
- dywizję artylerii
- dywizję artylerii przeciwlotniczej
- dywizję kawalerii powietrznej
- dywizję lotniczą
- dywizję obrony powietrznej kraju
- dywizję pancerną
- dywizję piechoty
- dywizję powietrznodesantową
- dywizję zmechanizowaną
Skład organizacyjny dywizji jest zazwyczaj stały. Dywizja działa przeważnie w składzie
armii
lub
korpusu
, może również wykonywać niektóre zadania samodzielnie.
Dowództwo
dywizji może kierować kilkoma
brygadami
różnego rodzaju i różnych narodowości. Jednostki umożliwiają dowództwu dywizji dowodzenie podległymi wojskami, ich wspieranie i zabezpieczenie logistyczne oraz tworzenie punktów ciężkości na rzecz walczących brygad.
Dywizja historycznie
Idea dywizji jako zgrupowania bojowego pojawiła się w XVIII wieku na skutek wzrostu liczebności armii walczących w polu. Zamiast przemieszczać w jednej kolumnie po jednej drodze kilkudziesięciotysięczną armię, uznano, że lepiej podzielić ją na kilka mniejszych przemieszczających się po równoległych drogach. Każda z nich miała być na tyle silna, by mogła przez kilka godzin odpierać ataki o wiele większych sił wroga, gdy w tym czasie pozostałe kolumny maszerowały kierując się na odgłos dział i wchodziły na pole bitwy z kilku kierunków. Ten pomysł, w połączeniu z administracyjnym podziałem wojsk na dywizje terytorialne, zaowocował pierwszymi w pełni sprawnymi dywizjami w armiach
Republiki Francuskiej
po
1791
roku. Następnie w wyniku wielkiego wzrostu liczby dywizji w armii francuskiej zdecydowano się je połączyć w większe zgrupowania tzw.
korpusy
.
W wojsku
I Rzeczypospolitej
dywizja (w połowie
XVII wieku
) była zgrupowaniem wojsk doraźnie organizowanym dla wykonania określonych zadań taktycznych. Dywizją nazywano również samodzielne zgrupowania wojsk dowodzone przez
hetmanów
lub
regimentarzy
. W
XVIII wieku
. dywizja stała się jednostką terytorialną, podporządkowano jej oddziały stacjonujące na określonym obszarze państwa. W takim rozumieniu była swoistą prekursorką
okregu wojskowego
.
W czasie
powstania kościuszkowskiego
dywizja nie miała standardowej organizacji. W każdym okresie składała się jednak z trzech rodzajów wojsk: piechoty i strzelców, kawalerii oraz artylerii. Podział wewnętrzny ograniczał się jedynie do tzw. komed. Występował natomiast podział ugrupowania dywizji:
- marszowy:
awangarda
, korpus (siły główne) i
ariergarda
;
- bojowy: pierwsza i druga linia piechoty, prawe i lewe skrzydło (przeważnie jazda) i korpus rezerwowy
Zobacz też
Bibliografia
- Tadeusz Rawski, Andrzej Ajnenkiel: Powstanie kościuszkowskie 1794 : dzieje militarne. T. 1. Warszawa: Egros : Wojskowy Instytut Historyczny, 1994. .